Hawad

Maria Clara SHARUPI JUA – Premio Internazionale

“Premio Ostana scritture in Lingua Madre” edizione 2016

Lingua shuar (Ecuador)

Biografia

María Clara Sharupi Jua è una poetessa nata e cresciuta a Morona Santiago, nella foresta amazzonica ecuadoriana, e attualmente vive e lavora a Quito. La lingua madre di María Clara è lo shuar-chicham, lingua custodita dagli Shuar, un popolo antichissimo che vive nella foresta amazzonica da migliaia di anni, ancora prima della comunità Incas.

La poesia di María Clara nasce dal profondissimo legame che esiste fra la Natura e gli Shuar, termine che nella loro lingua significa difensori della natura. La loro cultura prettamente orale e le loro tradizioni millenarie hanno saputo resistere a secoli di tentativi di annientamento e questa forza si riflette nella potenza poetica della Sharupi, che intende proprio recuperare questa oralità. In essa si parla di amore, filiale o erotico, della spiritualità e della saggezza donate della Natura, ma anche di guerre e di sofferenze, attraverso le quali gli Shuar rivendicano il loro diritto alla libertà e al senso di appartenenza. La stessa poetessa dice: “Voglio comunicare la saggezza dei miei antenati e l’oralità della mia cultura perché esse vivono in ogni parola che scrivo. C’è tanta ricchezza in queste lingue originarie, ma sono minacciate e, se non prestiamo attenzione, si estingueranno”.

Il lavoro di María Clara è stato pubblicato in numerose riviste letterarie e diverse antologie, fra cui Amanece en nuestras vidas, la prima raccolta di poesie di scrittrici indigene ecuadoriane, e Collar de Historias y Lunas, un’antologia che raccoglie i lavori di poetesse provenienti da tutta l’America Latina.

Il suo impegno nell’attività di difesa della causa degli Shuar non si esaurisce nell’ambito della poesia, ma la vede protagonista in diverse iniziative politiche e sociali in difesa delle minoranze, degli operai e delle donne. Inoltre organizza letture poetiche in università e festival di poesia internazionali ed è membro del World Poetry Movement.

Una sua lettura poetica: https://www.youtube.com/watch?v=D15Z9YTxEYU

Un estratto di una sua conferenza: https://www.youtube.com/watch?v=DN0k6YHKCBg

Antologia

TESTO ANTOLOGIA: SHUAR

Nántara ánin nuyá Namura ánin

Yupichuchuiti winí iwiakeájna nu,

pénuk esékrawai

tarách’aiti nukur Nunkui najátramu nu

shakaim’iainiashínchuiti

nunpésh ipiakmár’chaiti

núniskesh,

kunkuntri pénker awájtawai

enenentei’run ikiajniak shintiajai Arutma kunturijai esékawai

Yapájniatin enentai itiármiayi apach kaunainiak

anankruawar pujutairun yapajkiarmiayi

chruruwia aintsanak pénker kuenakmiajai mayainmanii yukuakan

“jíbara” turutkiar najaimiamtikruawarmiayi

munisunk nuyá púpura ánis tsapaimiayi enenteirui

apach nií úuntriniun kasamkarniayi

pénkeran jurumkarmiayi kitiakrín ikiajniaktasa káya jaka ánin ainiayat

Shinitajai yukumkin yajá nunkanam pénker enenteijai

nukurú ajarií Nantar’á aintsanak anent’trukin úteajai

mama tsanímp’ri aintsan

Namúr’ka jákachuiti ánkantak nanámeawai

Untsumtsuk wayáwai

Weajai tutsuk weawai 

 nuchip pénkernum akiniawai nuyá nákich pénkernum tsapawai

chicham aákmaki weajna jui Ayumpúm nanchikish timiaju kakarmachuiti

chichamur ikiajniakchamniaiti

 

Mejentsam anamrukia

Aya mejentsamek anamrukia wakanchirmijai

Wenuchir mejentsakia

Ewejrum einchirpatniujai intiashur atirturia

aya uwejmijai sekuta kunkuntijai nekartuakia

piískatruinia aya makich atirturia

kajkeruinia shakap jurutsaki 

mishuch ajasan áya amin nakajme

Jearui pujuskia

újumachik ámuram peertusia

sapijmiamur aesturakia

amesejkiram keamujai

wekamur aentruria

ame papanrumi kanaitirajai

entsa supichik ána nui weanturkaki,

kanu anunteiri naíkmiti

Mejentsamek anamrukia

Nijiamanch nawamujai

Nuyá sawíni tseasmakmajai

Arutma nekamterijai

Arant tupanteip enenteichirua

Shintiartasan’ku wakerajai

Ewejchiram tujúcha anin nui,

Wínchumaan initrum achiakmena nui

Aya kanaran

Jíchirmin kanaran juaktasan’ku wakerajai

 

Charip chichamrinia ánin

Ame wakeramurjai nuyá wimiakmarmijai aents najanawitme

niínin winia naar amai

nuyá mash ame uchirminiunsha

númi aentsrijai chinki nampeteiri aminmame

nampet sejkermin nujamena aitkiarui

tsawant tsawamunam.

Nunka enentein nua mayairi aráme

uchi ewejchirin tanta awantsamame

iwíakma pujuteiniam uúntchi yapií apujsamiame

Chini anin ewejem ikiunui

ame uchiram wait aneamu nuyá uutmanun’sha aentsan

kakáram entsa aánin aitme

kanu anuntei naikim ajas awai nayants entsanam

Ame enenteim tintiak aáin nayaimpiniam wajame

Aents matsatka yuminiam aániunam matsatui

Enenteimin winia naaár pachitrame

Jiímin winia naár aáram takurtame

Ishishmam chichateiramame chichamrumaiti

kunkuiniach yuranmi aánis awai

sekuta aánis iwiarmankejai

ame awejmin enkemsan wekasataj tajai

kashi sapij sapijkiajai

Ame pujumurmi nerentin ajastaj tajai

ame enenteirmin pujustaj tajai

PARTNERS

Atl Cuneo
Fondazione CRT
Fondazione CRC
Radio Lenga d'Oc
Pen Club
LO CIRDOC
LO CIRDOC
LO CIRDOC
LO CIRDOC
Nethics: Web Marketing & Web Solutions
Chambra D'Oc
Stemma Ostana

Comune di Ostana

Regione Piemonte - Logo 50 anni

The Ostana Prize celebrates the international support received

from the UNESCO International Decade of Indigenous Languages, and from two reference institutions in the linguistic field: the ELEN network (European Language Equality Network) and the NPLD network (Network to Promote Linguistic Diversity).

Chambra D'Oc
Stemma Ostana
Regione Piemonte - Logo 50 anni